Engels is tegenwoordig van bijna iedereen een tweede taal. Vooral door de komst van het internet zijn veel jongeren er heel bekend mee. Ook volwassenen, die niet de hele dag Engelstalige YouTube filmpjes kijken, redden zich goed in het Engels. We neigen momenteel richting een tweetalige samenleving te gaan. Af en toe lijkt het er zelfs op dat de talen zich mengen tot één: woorden als “awesome” en “nice” zitten in de vaste vocabulaire van veel jongeren, en sommigen nemen ook het overmatige gebruik van het woordje “like…” over. Dit alles midden in hun Nederlandse zinnen. In formeel taalgebruik wordt dit (nog) niet beschouwd als ‘correcte taal’, maar in de praktijk functioneert het wel als zodanig. Ondanks dat we zo veel Engels spreken, zijn de meeste van ons niet tweetalig opgevoed. We hebben het allemaal op latere leeftijd aangeleerd als tweede taal.
Taalverwerving
Het bewust aanleren van een tweede taal verloopt heel anders dan het verwerven van een taal. Taalverwerving is het onbewust aanleren van de moedertaal als klein kind.1 Elk kind dat op de middelbare school moeite heeft met talen, heeft vroeger geheel zonder problemen zijn moedertaal verworven. Je zit dan namelijk in de kritieke periode: de periode waarin je heel gevoelig bent voor het aanleren van een taal, waardoor dit gemakkelijker gaat. Over de precieze lengte van deze periode zijn verschillende theorieën, maar men is het er over eens dat hij start zodra je als peuter begint met praten, en dat hij ergens op de basisschool eindigt (1,2). Tijdens de kritieke periode doe je niet bewust moeite voor het leren van een taal; je neemt het vanzelf over van je omgeving, als je het maar genoeg hoort. Je denkt hierbij niet na over ‘het kofschip’, over ‘de’ of ’het’, of over sterke werkwoorden; dit gaat allemaal vanzelf. “Hij loopte” of “de huis” klinkt gewoon verkeerd in je hoofd, zonder dat je er over nadenkt. Dit heb je zonder moeite aangeleerd van je omgeving.
Een tweede taal aanleren
Wanneer de meeste van ons beginnen met het leren van de Engelse taal, is onze kritieke periode al lang voorbij. Het aanleren gaat ineens helemaal niet vanzelf: je moet alle nieuwe woordjes bewust onthouden, anders vergeet je ze weer. Je moet begrijpen wanneer je de present perfect gebruikt en wanneer de past simple. Voor veel leerlingen is dit erg ingewikkeld, want voor al die regeltjes is een hoop taalkundig inzicht nodig. Lang niet iedereen heeft dat en een beperking als dyslexie helpt ook niet mee. Gelukkig helpt het ook op latere leeftijd nog om simpelweg heel veel Engels te horen en te spreken. Net als in je kritieke periode zijn er veel dingen die je vanzelf over gaat nemen, zonder dat je over regeltjes hoeft na te denken. Als je veel Engels hoort, raak je gewend aan bepaalde zinsconstructies en woorden. We hebben dus ook na de kritieke periode nog een natuurlijke aanleg om een taal te leren door het veel te horen. Een Engelsman die een jaar doorbrengt in Nederland, zal ook vanzelf wennen aan “hij liep” en “het huis”.
Moeilijkheidsgraad
Engels is relatief gezien een eenvoudige taal. Eén van de redenen hiervoor is dat het Engels maar één lidwoord heeft: ‘the’. Dat is wel even wat anders dan de lidwoordentabel die je in de Duitse les uit je hoofd moet leren, inclusief bijbehorende naamvallen. Ook heeft de Engelse taal over het algemeen eenvoudige zinsconstructies. In het Nederlands verandert de zin “Hij liep over straat” in de bijzin “omdat hij over straat liep”. In het Engels blijft de woordvolgorde hetzelfde. Dit zouden redenen kunnen zijn dat het Engels zich heeft ontwikkeld als wereldtaal.
Natuurlijk heeft deze taal ook moeilijkheden, zoals de enorme woordenschat en het eindeloze rijtje zwakke werkwoorden. Verder ligt de zachte, bijna ‘zwoele’ Engelse uitspraak erg ver van onze harde ‘lompe’ Nederlandse manier van praten. Hierdoor voelen veel Nederlanders zich niet comfortabel met hoe ze in het Engels klinken. Ook is er veel druk vanuit de maatschappij om goed Engels te spreken; iedereen kan het en dit wordt ook van jou verwacht. Dit kan bij een leerling faalangstige gevolgen hebben. Om deze redenen kan ook het Engels voor velen een struikelblok vormen.
Engels op de middelbare school
Helaas is het voortgezet onderwijs erg gefocust op het ‘handmatig’ aanleren van alle grammaticaregels, ondanks dat veel leerlingen dit het moeilijkst vinden. Het zwaartepunt lijkt te liggen bij de vaardigheden lezen en schrijven, met een lesmethode die ook schriftelijk is. Luisteren en spreken zijn dan bijzaak, terwijl dat juist goed zou kunnen helpen met het aanleren van bijvoorbeeld de Engelse ‘tenses’ (past simple, present perfect, etc) op een veel intuïtievere manier. Natuurlijk is persoonlijke interactie met de leerlingen op klassikaal niveau lastig, dus hiervoor zou bijles Engels een goede oplossing zijn. Dit kunt u regelen bij ons, De Bijlesmeester. Wij zijn gevestigd in Amsterdam, maar geven bijles door het hele land voor mooie tarieven.
Gelukkig worden op veel middelbare scholen ook projecten georganiseerd als “taaldorp”. Dan moet de leerling verschillende dialoogjes voorbereiden uit praktijksituaties. Voorbeelden zijn een kledingstuk omruilen in een winkel, een sollicitatiegesprek en een informeel gesprekje met een oude bekende. Op deze manier leert de leerling bepaalde zinsconstructies uit het hoofd en gebruikt deze ook in de praktijk. Met genoeg herhaling kan dit erg effectief zijn voor het lange termijngeheugen. Hetzelfde geldt voor het voorbereiden van een mondelinge overhoring. Je breidt hiermee je vocabulaire en parate zinsconstructies flink uit.
Thuis oefenen
Veel luisteren naar een taal helpt je ook heel goed. Gelukkig hoef je tegenwoordig niet meer naar Engeland om Engels te horen; je hoeft alleen maar de tv aan te zetten. In tegenstelling tot in Frankrijk of in Duitsland, wordt er in Nederland maar weinig televisie nagesynchroniseerd. Dit zorgt ervoor dat wij al van kinds af aan veel Engels horen. Ook van bijvoorbeeld YouTube leert een kind heel veel. Misschien word je wel eens gek van uw kind, dat de hele dag achter een beeldscherm zit, maar Engelstalige filmpjes kijken is misschien wel één van de meest effectieve manieren om de taal onder de knie te krijgen. Al helemaal als een kind meerdere keren hetzelfde filmpje kijkt, gaat hij/zij kant en klare zinnen onthouden. Die liggen dan altijd klaar voor gebruik. Zo kun je dus thuis op de bank ongemerkt bezig zijn met je huiswerk!
Bijles Engels
Voor de één is het nou eenmaal wat makkelijker om een tweede taal aan te leren dan voor de ander. Dit betekent dat het voor een docent een grote uitdaging is om rekening te houden met deze verschillen. In het curriculum is er nou eenmaal één tempo waarop de leerlingen moeten gaan. Daarom is bijles Engels altijd een goede optie voor uw kind om op zijn eigen tempo te kunnen werken. Tijdens een bijles kan een kind meer aandacht besteden aan bijvoorbeeld spreken en luisteren. Een bijlesjuf of -meester kan precies aansluiten op de persoonlijke behoeften van uw kind. Dit kan erg helpen bij de ontwikkeling van een taal als het Engels. Als uw kind dan ook nog dol wordt op een Engelstalige Netflixshow, haalt hij/zij binnen no-time prachtige cijfers!
Neem een kijkje op onze Bijles Engels pagina.
Bronnen:
1http://hoadd.noordhoff.nl/sites/7544/_assets/9789001795481s02.pdf
2http://www.olgasuppers.nl/taalverwerving/