Skip to main content

Het einde van het schooljaar is in zicht. De leerlingen genieten al van de eerste zonnestralen en zijn tijdens de les met hun gedachten al op vakantie. De laatste stof wordt nog doorgenomen en de laatste toetsen komen eraan. Die periode is best wel lastig. De cijfers van de eindtoetsen moeten namelijk hoog genoeg zijn om over te kunnen gaan. Als je het hele jaar door maar geleerd hebt om een toets te halen, vergeet je de stof na die toets weer. Dan moet je aan het einde van het jaar alles weer herhalen en leren. Dat is veel werk en de stress die je daarbij ervaart is niet prettig. Het plannen van leer- en huiswerk is daarom zeer belangrijk. Veel leerlingen stellen schoolwerk uit en zijn vlak voor de toets of inleverdatum de pineut. Dan moét je wel hard gaan leren of werken. Uitstelgedrag is overigens wel normaal, maar waarom doen leerlingen het?

Uitstelgedrag kan rationeel als volgt worden verklaard; mensen zijn geneigd baten die zich op korte termijn voordoen subjectief hoger te waarderen dan baten op langere termijn. Ook al zijn baten op langere termijn objectief hoger. Stel je deze situatie voor: Je hebt over een twee weken een toets. Je kan gaan beginnen met leren, of je gaat naar het verjaardagsfeestje van een vriendin. Het leren van de toets is saai en het feestje is leuk. De korte termijn baat is de gezelligheid van het feestje, de lange termijn baat is het cijfer van de toets. De kosten op korte termijn zijn het leren en de inspanning die je daarvoor moet inzetten. Rationeel kies je als leerling dan de gezelligheid, het cijfer komt nog wel, die kan je ook ophalen met een herkansing of de volgende toets.

Een andere reden voor uitstellen kan faalangst en en een lage zelfwaarde zijn. Zo geloven uitstellers dat hun prestatie een weerspiegeling is van hun eigenwaarde en zijn ze bang te falen. Dit zorgt ervoor dat zij  de taak laten liggen om hun eigenwaarde te beschermen (Duru & Balkis, 2017). Wilt u uw kind helpen bij faalangst? Neem dan een kijkje bij onze blog met tips bij faalangst.

Het uitstellen kan worden verminderd door lange termijn doelen op te splitsen in kleinere doelen. (Lowman, 1993). Het is daarbij belangrijk om stil te staan bij de (kleine) succeservaringen. Zo worden de baten op korte termijn hoger en is uitstellen minder aantrekkelijk. Als je bijvoorbeeld een toets hebt over een heel boek van tien hoofdstukken, dan kan je daar kleine doelen voor stellen. Je kan dan met jezelf afspreken dat je vijf hoofdstukken per week doet en dan om de dag eentje en in het weekend een keer twee. Dan ligt de drempel niet zo hoog, zoals dat bij tien hoofdstukken in een keer wel het geval is. Wanneer de leerling dan een kleine doel behaald heeft, een succeservaring, dan krijgt hij of zij meer zelfvertrouwen omdat iets is geluk. Dat geeft weer meer motivatie en hoop voor het volgende doel.

Het versterken van het gevoel van controle over situaties kan ook  helpen uitstelgedrag te voorkomen (Lowman, 1993). Als je als leerling een chaos hebt met allemaal opdrachten en leerwerk dat je moet maken, dan is uitstelgedrag best logisch. Wie heeft er nou zin om te gaan tuinieren in een tuin die vol onkruid en spullen staat. Dat is geen pleziertje.

De beste manier hiervoor is plannen. Alles opschrijven, wat, wanneer, waar en hoelang. Dan bepaal je als leerling zelf wanneer je wat gaat doen en heb je je eigen touwtjes in handen. Dan is je controlegevoel terug en leef je niet in een chaos.

Het plannen geeft niet alleen rust en controle, het zorgt er ook voor dat je betere resultaten krijgt. Door uitstellen raffelt de leerling het meestal af. Daarnaast heeft een strakke planning ook invloed op je discipline. Omdat je jezelf taken opstelt die je moet gaan doen, wordt je vanzelf meer gedisciplineerd.

Het is belangrijk om ook niks doen te plannen, even helemaal niks doen wat met school te maken heeft, om je energie weer bij te krikken. Pauze inplannen is belangrijk, want je concentratie mindert naarmate je langer aan schoolwerk zit.

Verder is bij een planning belangrijk dat het overzichtelijk is. Heb je een duidelijk beeld van wat je allemaal moet doen deze dag, deze week, deze maand? Heb je ruimte voor eventuele uitloop? Voor wanneer moet je kunnen/weten?

Wat wij natuurlijk niet moeten vergeten is dat het plannen het beste werkt als het op lange termijn gebeurd. Dat wil zeggen dat je, bijvoorbeeld als je in het examenjaar zit, al aan het begin van het jaar een planning maakt voor het hele jaar. Dan kan je veel makkelijker inzien hoe lang je de tijd hebt, en zo kan je de doelen zo klein mogelijk maken. De truc is natuurlijk wel dat je hetgeen wat je hebt geleerd onthoudt.

Het onthouden van je leerwerk op lange termijn kan soms best lastig zijn. Ben je is een keer vroeg begonnen, vergeet je het alsnog. Daarvoor is herhaling de sleutel. Je hebt namelijk niks aan leren als je het niet toepast of herhaalt. Je leert bijvoorbeeld woorden bij Nederlands als consolideren , coulante, florissant, maar als je die woorden verder niet tegenkomt in het leven, dan vergeet je ze weer.

Er is onderzoek naar “het vergeten” gedaan.  Hermann Ebbinghaus ontdekte dat nieuw aangeleerde dingen eerst goed onthouden kunnen worden in zijn onderzoek in 1964 (Ebbinghaus, 1964). Hierbij de vergeetcurve:

De vergeetcurve verloopt bij de ene persoon anders dan bij de andere. Iedere persoon leert op zijn eigen manier, dus onthoudt dingen ook op een andere manier. Daarom is het goed om de lesstof op verschillende manier tot je te nemen. Je kunt de vergeetcurve beïnvloeden door middel van verspreid leren. Dat wordt hiernaast weergegeven. De rode lijn geeft de oorspronkelijke vergeetcurve weer. De blauwe lijnen illustreren hetgeen je onthoudt na een tweede, derde of vierde leersessie. Door te herhalen verplaatst de stof van het korte-termijn-geheugen naar het lange-termijn-geheugen.

Het kan best lastig zijn voor een leerling om dit allemaal zelf te doen. Daarom is het handig als ouders meehelpen. Maar ouders hebben niet altijd de tijd om dat te doen, zeker tegenwoordig. Daarvoor zijn wij. Samen met een van onze bijlesdocenten kunnen leerlingen planningen maken en leerstof herhalen.  Ons doel is om leerlingen te helpen, motiveren en zorgen voor plezier bij het leren. Bijles bij de Bijlesmeester is niet alleen voor als een vak moeilijk gaat. Het is ook het aanleren van leerstrategieën, helpen bij de planning en samen oefenen. Naast bijles hebben wij ook huiswerkbegeleiding, wat ook perfect is voor het maken van planningen en het realiseren van de planning.

Kortom, voorkom de stress en maak een planning van tevoren. Begin vroeg en blijf herhalen. Heb je daar hulp bij nodig? Neem dan contact met ons op en wij helpen je verder.

 

Referenties

Duru, E., & Balkis, M. (2017). Procrastination, self-esteem, academic performance, and well-being: A moderated mediation model. International Journal of Educational Psychology6(2), 97-119.

Ebbinghaus, H. (1964). Memory: A contribution to Experimental Psychology. H. Ruger and C. Bussenius. Trans. New York: Dover Publications.